Pyelonefritis: voldoende bewijs om de behandelkuur te halveren?

Een pyelonefritis is een van de meest voorkomende bacteriële infecties bij jonge kinderen. Om een ernstig beloop van de infectie en latere complicaties zoals nierschade te voorkomen, is de juiste therapie belangrijk. De afgelopen jaren was er een beweging van langdurige intraveneuze behandeling naar orale therapie. De huidige NVK-richtlijn Urineweginfecties bij kinderen adviseert een empirische behandeling van tien dagen met orale amoxicilline/clavulaanzuur als eerste keuze bij kinderen ouder dan één maand. Door toenemende antibioticaresistentie, bijwerkingen van de antibiotica en groeiende twijfel bij ouders over het (langdurig) toedienen van antibiotica is het van belang om te onderzoeken of dit de optimale behandelduur is.
In de STOP-trial (Short-course oral antibiotica Therapy Of acute Pyelonephritis in children) werd onderzocht of vijf dagen orale antibiotica even effectief is als de huidige standaardbehandeling van tien dagen.1 In deze gerandomiseerde studie, uitgevoerd op acht SEH’s in Italië, werden 142 kinderen met een leeftijd tussen 3 maanden en 5 jaar geïncludeerd met een pyelonefritis (koorts > 38 °C, positief urinesediment op leukocyten of nitriet, gevolgd door een positieve urinekweek met een monocultuur). Kinderen met onder andere koorts die persisteert na 48 uur behandeling, de noodzaak tot antibioticaswitch, spugen, innameproblemen of dehydratie, werden geëxcludeerd. De twee groepen hadden vergelijkbare patiëntkarakteristieken bij inclusie. Er was ook geen verschil in onderliggende predisponerende factoren zoals vesico-ureterale reflux of anatomische afwijkingen. Als primaire uitkomstmaat werd gekeken naar het aantal recidieven binnen 30 dagen na stoppen van de initiële therapie. De recidiefkans was 2,8% (2/72) in de groep met een korte behandelduur en 14,3% (10/70) bij de standaard behandelduur. Volledig herstel van de symptomen trad op bij 97,2% (70/72) in de groep met een korte behandelduur en bij 92,9% (65/70) in de standaardgroep.
Deze studie suggereert dat een behandelduur van vijf dagen niet inferieur is aan tien dagen behandeling bij een ongecompliceerde pyelonefritis als het gaat om recidiefkans, klinisch effect en bijwerkingen.

1 Montini G, Tessitore A, Console K, et al.; STOP Trial Group. Short oral antibiotic therapy for pediatric febrile urinary tract infections: a randomized trial. Pediatrics. 2024;153(1):e2023062598. doi: 10.1542/peds.2023-062598. PMID: 38146260.