Geaccrediteerde nascholing
Geaccrediteerde nascholing
Kinderartsen adviseren vaak het toevoegen van olie in het badwater of het insmeren van de huid met olie, vooral aan ouders van kinderen met eczeem. Er is steeds meer aandacht voor de preventie van eczeem en daarom wordt dit soort adviezen ook wel aan ouders van gezonde zuigelingen gegeven. Het blijkt echter zeer de vraag of deze toepassing van emolliens een positief effect heeft op de huidbarrière.
In een recente grote Ierse cohortstudie werden 2183 gezonde eerstgeborenen geïncludeerd en gedurende twee jaar gevolgd.1 Deze publicatie bevat een analyse van de relatie tussen het gebruik van emolliens op de leeftijd van 2 maanden en de ontwikkeling van constitutioneel eczeem op de leeftijd van 6, 12 en 24 maanden. De zuigelingen werden op basis van de aard van blootstelling in vier groepen verdeeld: gebruik van emolliens in bad, gebruik van topicale emolliens meer dan eenmaal per week, beide, of geen van beide.
Voor deze analyse waren van 1505 zuigelingen data beschikbaar over emolliensgebruik en de aanwezigheid van eczeem op de verschillende tijdpunten. Ook waren van 1296 kinderen data aanwezig van alle potentiële confounders, zoals huidafwijkingen in de eerste twee levensmaanden, transepidermaal waterverlies als maat voor de huidbarrière en atopische status van ouders. De prevalentie van eczeem op de verschillende tijdpunten lag tussen de 15 en 20%. Op de leeftijd van 2 maanden ging 28,2% van de kinderen in bad met emolliens.
Het gebruik van emolliens in bad tijdens de eerste twee levensmaanden toonde een significante positieve associatie met de aanwezigheid van eczeem op de leeftijd van 6, 12 en 24 maanden, met een odds ratio (OR) van 2,41 (95%-BI 1,56-3,72) na correctie voor de verschillende confounders. Op de leeftijd van 6 maanden was de prevalentie van eczeem bij kinderen met emolliens in bad 23,6% en bij kinderen zonder emolliens in bad 15,8%. Kinderen met emolliens in bad en frequent gebruik van topicale emolliens hadden het grootste risico op eczeem, ondanks correctie voor confounders zoals de aanwezigheid van vroege uitingen van eczeem in de eerste twee levensmaanden.
De auteurs benoemen de hardheid van het water in Cork als mogelijke beperking van de generaliseerbaarheid van de bevindingen. De resultaten van deze studie komen echter overeen met die van een trial uitgevoerd in Zweden en Noorwegen.2 Die trial leverde een OR op van 1,57 (95%-BI 1,10-2,23) voor de relatie tussen gebruik van emolliens in bad en de ontwikkeling van constitutioneel eczeem. Een belangrijke verklaring lijkt te zijn dat lang niet alle emollientia een positief effect hebben op de huidbarrière; vooral een deel van de plantaardige oliën heeft dit positieve effect niet. Een recent gepubliceerde trial met gebruik van emollientia die ceramiden bevatten, toonde wel een preventief effect op eczeemontwikkeling.3 We zullen dus erg terughoudend moeten zijn met algemene adviezen over het gebruik van badolie en topicale emolliens!
1. O’Connor C, Livingstone V, O’B Hourihane J, et al. Early emollient bathing is associated with subsequent atopic dermatitis in an unselected birth cohort study. Pediatr Allergy Immunol. 2023;34:e13998.
2. Skjerven HO, Rehbinder EM, Vettukattil R, et al. Skin emollient and early complementary feeding to prevent infant atopic dermatitis (PreventADALL): a factorial, multicentre, cluster-randomised trial. Lancet. 2020;395:951-61.
3. Chaoimh CN, Lad D, Nico C, et al. Early initiation of short-term emollient use for the prevention of atopic dermatitis in high-risk infants-The STOP-AD randomised controlled trial. Allergy. 2023;78:984-94.